Formularz IN-1 to kluczowy dokument dla właścicieli nieruchomości, który wymaga starannego wypełnienia. Prawidłowe i terminowe złożenie tej informacji pozwoli Ci uniknąć kar finansowych i problemów z organami podatkowymi. W tym przewodniku przeprowadzę Cię przez cały proces krok po kroku, wskazując najważniejsze elementy i potencjalne pułapki.
Czym jest formularz IN-1 i kto musi go złożyć?
IN-1 to informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych, którą zobowiązane są złożyć osoby fizyczne będące:
- właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych
- posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych
- użytkownikami wieczystymi gruntów
- posiadaczami nieruchomości (lub ich części) stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
Formularz należy złożyć w ciągu 14 dni od wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego, albo od zaistnienia zdarzenia wpływającego na wysokość opodatkowania. Typowe sytuacje to zakup nieruchomości, jej sprzedaż lub zmiana sposobu użytkowania.
Pamiętaj! Niezłożenie informacji IN-1 w terminie może skutkować grzywną za wykroczenie skarbowe.
Niezbędne dokumenty i informacje przed wypełnieniem IN-1
Zanim przystąpisz do wypełniania formularza, przygotuj następujące dokumenty i dane:
- Akt notarialny lub inny dokument potwierdzający prawo do nieruchomości
- Numer księgi wieczystej
- Dokładny adres nieruchomości
- Powierzchnię użytkową budynków (w m²)
- Powierzchnię gruntów (w m²)
- Informacje o przeznaczeniu budynków (mieszkalne, związane z działalnością gospodarczą itp.)
- Numer PESEL lub NIP
Zgromadzenie tych informacji znacznie usprawni proces wypełniania formularza. Warto również sprawdzić, czy gmina, w której znajduje się Twoja nieruchomość, nie stosuje własnego wzoru formularza IN-1, gdyż niektóre samorządy wprowadzają lokalne modyfikacje dokumentu.
Wypełnianie poszczególnych części formularza IN-1
Część A – Miejsce składania informacji
W tej sekcji wpisujesz nazwę i adres organu podatkowego właściwego dla położenia Twojej nieruchomości. Będzie to wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Przykładowo: „Prezydent Miasta Krakowa, pl. Wszystkich Świętych 3-4, 31-004 Kraków”.
Część B – Dane podatnika
Tutaj wprowadzasz swoje dane osobowe i adresowe. Szczególnie ważne jest poprawne wpisanie numeru PESEL lub NIP, które stanowią kluczowe dane identyfikacyjne. Jeżeli nieruchomość ma więcej niż jednego właściciela (np. współmałżonkowie), każda z tych osób powinna złożyć oddzielny formularz IN-1.
W sekcji B.2 podajesz adres zamieszkania, który może różnić się od adresu zgłaszanej nieruchomości. Jeśli korespondencję chcesz otrzymywać pod innym adresem, wypełnij dodatkowo sekcję B.3.
Część C – Okoliczności powodujące konieczność złożenia informacji
W tym miejscu zaznaczasz odpowiedni kwadrat wskazujący, czy składasz informację po raz pierwszy, czy jest to korekta wcześniej złożonego dokumentu. Przy wyborze opcji „korekta informacji” pamiętaj o wpisaniu daty zaistnienia zmiany.
Część D – Dane o nieruchomościach i obiektach budowlanych
To najistotniejsza część formularza, gdzie podajesz szczegółowe informacje o swojej nieruchomości:
- D.1 – Położenie nieruchomości (dokładny adres)
- D.2 – Identyfikatory geodezyjne działek, budynków, lokali
- D.3 – Numer księgi wieczystej i nazwa sądu, w którym jest prowadzona
Jeśli nie znasz identyfikatorów geodezyjnych, możesz je sprawdzić w wydziale geodezji urzędu gminy lub miasta. Wiele samorządów udostępnia również internetowe systemy informacji przestrzennej, gdzie łatwo odnajdziesz te dane.
Część E – Informacja o przedmiotach opodatkowania
W tej części deklarujesz powierzchnie podlegające opodatkowaniu, podzielone na trzy główne kategorie:
E.1 – Grunty
Tutaj wpisujesz powierzchnię gruntów w metrach kwadratowych, z podziałem na kategorie takie jak: związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, pod wodami, czy pozostałe. Właściciele mieszkań w blokach najczęściej nie mają gruntów do zgłoszenia, chyba że posiadają udział w gruncie.
E.2 – Budynki lub ich części
Powierzchnię użytkową budynków mierzy się po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach. Pamiętaj o specjalnych zasadach:
- Powierzchnię pomieszczeń o wysokości od 1,40 m do 2,20 m wlicza się w 50%
- Powierzchnię pomieszczeń niższych niż 1,40 m pomija się całkowicie
Właściciele mieszkań w blokach najczęściej wypełniają tylko pole dotyczące budynków mieszkalnych. Jeśli część mieszkania wykorzystujesz do prowadzenia działalności gospodarczej, musisz to odpowiednio uwzględnić.
E.3 – Budowle
Ta część dotyczy wyłącznie budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jeśli nie prowadzisz takiej działalności, prawdopodobnie możesz pominąć tę sekcję.
Typowe problemy i ich rozwiązania
Jak dokładnie określić powierzchnię użytkową mieszkania?
Powierzchnia użytkowa to obszar mierzony po wewnętrznej długości ścian pomieszczeń na wszystkich kondygnacjach. Do powierzchni użytkowej nie wlicza się klatek schodowych ani szybów dźwigowych. W razie wątpliwości, sprawdź dokumentację techniczną budynku lub akt notarialny, gdzie zwykle podana jest dokładna powierzchnia.
W przypadku mieszkania w bloku zazwyczaj podajesz tylko powierzchnię samego mieszkania, bez części wspólnych budynku.
Jak postępować w przypadku współwłasności?
Gdy nieruchomość ma kilku współwłaścicieli (np. małżonkowie ze wspólnością majątkową), każdy z nich powinien złożyć oddzielny formularz IN-1, podając pełną powierzchnię nieruchomości. Urząd samodzielnie dokona odpowiedniego podziału podatku według udziałów właścicieli.
Jak prawidłowo zgłosić garaż podziemny?
Garaż podziemny najczęściej klasyfikuje się jako „budynek pozostały” w sekcji E.2. Jeśli stanowi część budynku mieszkalnego (np. w podziemiach bloku), należy podać jego powierzchnię użytkową. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z urzędem gminy, ponieważ klasyfikacja może różnić się w zależności od lokalnych przepisów.
Złożenie formularza i kolejne kroki
Po wypełnieniu formularza IN-1 należy go podpisać i złożyć w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla położenia nieruchomości. Coraz więcej samorządów umożliwia elektroniczne składanie deklaracji poprzez platformę ePUAP, co znacznie upraszcza cały proces.
Po złożeniu formularza urząd określi wysokość podatku od nieruchomości w drodze decyzji, którą otrzymasz pocztą. Podatek od nieruchomości opłaca się w czterech ratach, w terminach do:
- 15 marca
- 15 maja
- 15 września
- 15 listopada roku podatkowego
Jeśli kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek płatny jest jednorazowo w terminie pierwszej raty.
Pamiętaj o obowiązku złożenia korekty informacji IN-1 w ciągu 14 dni od jakiejkolwiek zmiany dotyczącej nieruchomości (sprzedaż, rozbudowa, zmiana sposobu użytkowania).
Podsumowanie
Wypełnienie formularza IN-1 nie jest skomplikowane, jeśli dysponujesz wszystkimi niezbędnymi informacjami i dokumentami. Kluczowe jest precyzyjne określenie powierzchni nieruchomości oraz jej przeznaczenia. W razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze możesz skonsultować się z pracownikami urzędu gminy lub miasta, którzy pomogą Ci poprawnie wypełnić formularz.
Terminowe i prawidłowe złożenie informacji IN-1 to Twój obowiązek jako właściciela nieruchomości. Dzięki sumiennemu podejściu do tego zadania unikniesz niepotrzebnych problemów i ewentualnych kar za niedopełnienie obowiązków podatkowych.